Na wstępie pragnę przeprosić Panią Marylę, że kazałem jej tak długo czekać na swoją notkę. Sądziłem że mniej czasu zabierze mi przedarcie się przez wydawnictwo IPN-u.

Do dnia, w którym pozwoliłem sobie popełnić kilka komentarzy pod notką Gospodarza, jak i Pani Maryli ( których treści poruszały temat antysemityzmu) miałem wewnętrzne przekonanie że: „Nie jest dobrze, ale to chwilowe niepowodzenia! Przeciwnik zajmuje lepsze pozycje, ale gdy uda się nam przegrupować siły to…... Damy Radę!” Tak zmotywowany postanawiam zapoznać się /w końcu/ z treścią publikacji IPN „Wokół Jedwabnego”.

Z rozmysłem rezygnuję z tomu drugiego. Jest to zbiór dokumentacji związanej z omawianymi wydarzeniami, których „zwieńczeniem” ma być zbrodnia z 10 lipca 1941r. Tom II to 1000 stron, a ja nie jestem historykiem Nie ogarnę tematu! Zatem, koncentruję swoją uwagę na tomie pierwszym. Nie chcę już opuścić nic więcej, zatem zaczynam czytać przedmowę. Jej autor, Leon Kieres, ówczesny szef IPN pisze tam o: „(…) Zbrodni - w co wciąż trudno mi uwierzyć - dokonanej przy walnym udziale ludzi, którzy tak jak ja mówili po polsku”. Ups, nie ma zlituj -myślę. Będzie „głęboko” i „do bólu”.

Przychodzi kolejna część napisana przez Pawła Machcewicza;„Wokół Jedwabnego”. Opis „sprawy Jedwabnego” ujęty jest we wszystkich aspektach -szczegółowo przedstawionych w pozostałych pracach publikacji - umożliwiających wyjaśnienie przyczyn, przebiegu jak i skutków zdarzeń z 10 lipca 1941r. Coś jest „nie halo”, coś mnie niepokoi. Przedstawiony opis wydarzeń wydaje się mieć „skazę”. Co to jest? Odczucie to skłania mnie do przeskoczenia niemal na koniec książki. Jest tam analiza akt sądowych. Suche fakty, jak sądzę.

Zaczynam czytać tekst napisany przez Andrzeja Rzeplińskiego. Tak, TEGO Andrzeja Rzeplińskiego, którego, jeszcze w roku 2002 Leszek Żebrowski / nobody is perfect :-) / nazywa „rzetelnym badaczem”. A. Rzepliński, przeprowadza analizę akt sprawy z roku 1949, w której prokuratura oskarża 22 mężczyzn „(…) o to że w dniu 25 czerwca / błąd prokuratora – klon/ 1941 roku w Jedwabnem, pow. łomżyńskiego, idąc na rękę władzy państwa niemieckiego, brali udział w ujęciu około 1200 osób narodowości żydowskiej, które to osoby przez Niemców zostały masowo spalone w stodole Bronisława Śleszyńskiego (...)”. I gdy czytam wspomnianą analizę pojawia się u mnie myśl: Rzepliński staje się „oskarżycielem posiłkowym”!( nie wiem czy poprawnie użyłem tego terminu, ale tak to właśnie czuję). Wszelkie braki w śledztwie ukazywane są przez Rzeplińskiego jako zdarzenia sprzyjające „zbrodniarzom”. W słowach Rzeplińskiego czuję przeświadczenie, że oskarżeni z pewnością dopuścili się czynu im zarzucanego! Idzie nawet dalej. Wygłasza oskarżycielską opinię o funkcjonariuszach Ministerstwa Bezpieczeństwa, nie wskazując na jakiekolwiek materiały źródłowe na jej poparcie ( ss. 410-411):

”(…) W zbrodniczej instytucji jaką były struktury Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, rzadko zdarzało się jej funkcjonariuszom prowadzić sprawy, w których, tak jak w sprawie jedwabieńskiej mogli czuć zgodnie z sumieniem i bez ideologicznej nienawiści obrzydzenie wobec sprawców. Jeżeli żywili takie uczucie - w co wątpię - to nie zmobilizowało ich ono do staranności w zebraniu dla sądu dowodów zbrodni i wyszukiwania wszystkich ich sprawców. Wynikało to zapewne stąd, że ofiarami ludobójczego aktu byli „obcy”, Żydzi. Nie sposób bowiem nie założyć, że przynajmniej niektórzy z funkcjonariuszy UB (ale i prokuratorów) zajmujących się tą zbrodnią dzieliło antysemickie uprzedzenia podejrzanych o jej popełnienie. I to była druga przyczyna wad przeprowadzonego dochodzenia”.Skąd taka wiedza, ja się pytam? Rzepliński rozpoczyna ww. fragment „analizy” domysłem a kończy stwierdzeniem. Nie sposób bowiem nie założyć, że to praca pod tezę. Jaskrawy przykład manipulacji. Pseudo psychologiczne rozważania o stanie sumienia prokuratorów. Jak u Barbary Engelking - w jej wypowiedzi z programu „Kropka nad i”...nie będę cytował. Wystarczy że pamiętam.

Wracam do treści pozostałych autorów. Odnoszę to samo wrażenie co przy czytaniu wcześniejszych tekstów. Tragiczne zdarzenia z lat 1941-1942 są przedstawiane, jako „typowe dla ludności polskiej pochodzenia chłopskiego i małomiasteczkowego”. Mówiąc krótko: „antysemityzm wyssany z mlekiem matki”. A wszystko to pod okiem hierarchów Kościoła, którzy nie zrobili nic, aby powstrzymać zbrodnicze działania ludności polskiej. Taki obraz jest nam serwowany.

Treść publikacji IPN zawiera zdania informujące o negatywnym wpływie sowieckiej okupacji ( wrzesień ‘39 – czerwiec ‘41 ) na relacje Polaków i Żydów. Znaleźć można opisy antypolskich zachowań żydowskich obywateli miasteczek i wsi północno-wschodnich terenów II RP. Dowody ich kolaboracji z władzą sowiecką. Jednak następujące po nich zdania i kreowane nimi obrazy unieważniają podane wcześniej fakty. Zapyta ktoś -Czy można czymkolwiek wytłumaczyć przedstawiane zbrodnie na Żydach, mając przed oczami ich obraz, nakreślony relacjami i zeznaniami świadków? Odpowiem tak. Nie zaprzeczam opisom zdarzeń zawartych w książce. Obrazy te nie mogą nie działać na emocje normalnego człowieka. Jednak ja nie omawiam zdarzeń z dnia 10 lipca 1941 r w Jedwabnem. To może zrobić ktoś, kto dysponuję naukowym warsztatem. Ktoś potrafiący pomimo emocji przeprowadzić weryfikację danych. Tego może dokonać historyk. A najlepiej cały Instytut. Ja piszę o zauważalnej dla mnie asymetrii ocen, tendencyjności opisu na niekorzyść społeczności polskiej. I znajduję potwierdzenie swojej tezy w treści wydawnictwa IPN. Przykład /kolejny/ - tekst Dariusza Libionki:”Duchowieństwo diecezji łomżyńskiej wobec antysemityzmu i zagłady Żydów”- fragment ze strony 112; omawianej publikacji.

„(…) Na szczególną uwagę zasługuje reakcja prasy diecezjalnej na przemoc wobec Żydów. Redaktorzy „Sprawy Katolickiej” (...) nigdy nie ukrywali swego poparcia dla pikietowania sklepów żydowskich ani nie uchylali się od piętnowania Polaków korzystających z usług Żydów. W rejonie łomżyńskim tego rodzaju incydentom z reguły towarzyszyła przemoc. Choć zajścia antyżydowskie nie odbijały się takim echem jak pogromy w Przytyku (9 marca 1936), Mińsku Mazowieckim ( 1 czerwca 1936), czy Brześciu ( 13 maja 1937), jednak ze względu na ich liczbę i powtarzalność były zjawiskiem niepokojącym.”

Dariusz Libionka zapomniał (?) dodać, że każdy z tych (niby) „pogromów” był sprowokowany atakiem Żyda na Polaka. We wszystkich trzech przypadkach doszło do zabicia Polaka przez Żyda, co spowodowało silne „działania odwetowe”. Oskarżeń pod adresem Polaków znaleźć można dużo. Antysemityzm polskiego Kościoła i jego hierarchów. Antysemityzm Stronnictwa Narodowego ( SN – cóż za przypadek! ), ONR, Falangi. Policji, wojska, wszystkich…nie-Żydów. Są podawane informacje, że antysemityzm wzrastał w chwili oddziaływania komunistów ( przed, jak i w trakcie wojny) ale ostatecznie wina zawsze jest po stronie Polaków.

Innym faktem jest „uporczywe” powtarzanie zwrotu używanego przez polską prasę katolicką i polityków nurtu narodowego przed 1939 r. - ”kwestia żydowska”. Zwrot ten jest użyty zawsze w połączeniu z „negatywnym” obrazem działań KK lub polskich polityków i przedstawicieli władzy. Odbieram to jako próbę „połączenia” Polaków z hitlerowskim terminem „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”.

Trzeba przyznać, że w książce IPN-u „Wokół Jedwabnego” są części nie obarczone negatywnym nastawieniem, napisane obiektywnie– nie wszyscy autorzy byli skorzy do „kopania leżącego”. Jednakże publikacja IPN-u jako całość, nie daje żadnych szans na obronę, zarówno uczestników zdarzeń z lipca 1941 r. jak i polskiego Zarodu. A tym, którzy się z Nim utożsamiają pozostaje powtarzać mantrę o „ konieczności przepracowania win ojców naszych”.

Przedstawiłem powyżej swoją subiektywną ocenę „białej księgi” IPN o Jedwabnem. Po zapoznaniu się z jej treścią, jak i „zbliżeniu się” do tematów powiązanych, mam ogromne wątpliwości czy …..„Damy Radę”. Działania obecnej władzy podjęte w chwili medialnej nagonki skierowanej przeciwko Polsce, zarówno na początku 2018 jak i 2019 roku nie są diametralnie różne od działań rządu Jerzego Buzka. W roku 2000 mieliśmy wstrzymanie ekshumacji pod naciskiem rabina Schudricha, a rok 2018 przyniósł zmianę sejmowych ustaw pod wpływem nacisków władz Izraela. Skutki tych decyzji odczuwać będziemy bardzo długo.

Teraz czas na wyjaśnienie jak łączę sprawę Jedwabnego z Nową Polską Szkołą Historii Holokaustu. Kluczowym wg mnie, jest przebieg zdarzeń rozpoczynających „narodową debatę” z roku 2000. Przypominam sobie wypowiedź prof. Tomasza Strzembosza o bezprecedensowej, niespotykanej dotychczas w Polsce, skali medialnego nagłośnienia debaty wokół Jedwabnego, poprzez spotkanie zwołane przez dyrektora Instytutu Studiów Politycznych PAN prof. Jerzego Holzera „w związku z publikacjami prasowymi na temat Jedwabnego oraz spodziewaną promocją książki J.T. Grossa w Polsce i USA”. [w tym spotkaniu biorą udział m. in. Agnieszka Arnold, Konstanty Gebert ( vel Dawid Warszawski), Jerzy Holzer, Dariusz Stola, Jerzy Tomaszewski, Marian Turski i Feliks Tychy].

Przypatrzmy się liczbie publikacji:

5 V 2000 - „Rzeczpospolita”, reportaż Całopalenie. W Jedwabnem zagłady Żydów Niemcy dokonali polskimi rękami.

7 V 2000 - łomżyńskie „ Kontakty” wznowienie reportażu z 1988 r. Danuty i Aleksandra Wroniszewskich w oparciu o sprawozdanie Szmula Wasersztejna.

8 V 2000 – spotkanie w Jedwabnem. Przedstawiciele samorządu, reprezentant Związku Wyznaniowych Gmin Żydowskich RP Piotr Zandberg (ojciec Adriana Zandberga), oraz przedstawiciel kancelarii premiera. Mowa o zbadaniu okoliczności i przebiegu zbrodni! Zwracam uwagę, jak szybko aparat państwa podejmuje działania – trzeciego dnia po publikacji już są rozmowy o śledztwie i pomniku! Jeden artykuł! Jakie „siły” musiały zadziałać? Słyszał ktoś o podobnym tempie i wsparciu prac na Łączce?!?

10 V 2000 Tygodnik „Nasza Polska” .Artykuł Leona Kalewskiego Prostujemy kłamstwa o pogromie w Jedwabnem, 10 lipca 1941 r. Kresowe Porachunki.

11 V 2000 Gazeta Wyborcza zamieszcza notatkę: Prostowanie historii. Prawdopodobnie w połowie przyszłego roku w miejscu kaźni 1600 Żydów w Jedwabnem stanie pomnik z napisem głoszącym prawdę o tej tragedii. Informacja o wynikach ustaleń z dnia 8 V 2000 r.

12 V 2000 Białostocki Kurier Poranny” zamieszcza przedruk z Rzepy z 5 V 2000 r.

13-14 V 2000 „Nasz Dziennik” drukuje artykuł Jerzego R. Nowaka Kto fałszuje historię

19 V 2000 Spotkanie w pałacyku MSZ przy ul. Foksal w Warszawie.

Ilość publikacji między 5 a 19 maja 2000 r. nie jest dla mnie wystarczającym powodem do podjęcia jakichkolwiek działań. Inne „czynniki”musiały zadecydować o zorganizowaniu tego show. Od tej chwili, przez ponad rok, w polskich mediach ogólnokrajowych lub lokalnych pojawia się - choćby mała - publikacja na temat Jedwabnego. Codziennie! /danych podanych przez prof. T. Strzembosza nie weryfikowałem /. Wszystko kończy się, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, po 10 VII 2001 r. czyli po symbolicznym „przyznaniu się do winy w imieniu obywateli polskich i oficjalnych przeprosinach”ówczesnego Prezydenta RP, Aleksandra Kwaśniewskiego.

Wygląda na to, że spotkanie miast łagodzić nastroje społeczne „wypromowało” temat. Dlatego uważam, że spotkanie w Pałacyku MSZ przy Foksal „stało się” (samo się?) zachętą do pisania o Jedwabnem! Celem „narodowej debaty publicznej” było wypromowanie „pedagogiki wstydu”. Przytoczę w tym miejscu fragment notatki służbowej, sporządzonej przez Macieja Piskorskiego po spotkaniu w pałacyku przy Foksal, zawierającej wnioski dla MSZ wynikające z dyskusji:

„(…) 2. Szczere, pozbawione lęku otwarcie strony polskiej na przyjęcie prawdy o tych wydarzeniach jest także szansą na uzyskanie wiarygodności w oczach żydowskich partnerów, co stanowi przesłankę rozwoju dialogu polsko-żydowskiego, przełamaniu antypolskich stereotypów, a także osłabienia siły oskarżeń o antysemityzm, kierowanych pod adresem Polski”. [pozostałe punkty są równie …...„dalekowzroczne”?]

Jakie skutki przyniosło „przyjęcie prawdy” i jak wpłynęło to na „uzyskanie wiarygodności w oczach żydowskich partnerów”, ze szczególnym uwzględnieniem „osłabienia siły oskarżeń o antysemityzm” pokazały wydarzenia ostatnich dwóch lat!

Ale jak się to ma do Nowej Polskiej Szkoły Historii Shoah? Jestem już o krok od wyjaśnienia. Aby tego dokonać muszę cofnąć się z opisem zdarzeń do stycznia 2000 r.

28 I 2000 - pierwsze wydanie książki Jana T. Grossa „Sąsiedzi” w Polsce / debaty brak./

22 II 2000 - Na Zamku Królewskim w Warszawie odbywa się uroczysta promocja książki „Europa nieprowincjonalna. Przemiany na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej”. W tej publikacji znajduje się tekst Jana T. Grossa „Lato 1941 w Jedwabnem. Przyczynek do badań nad udziałem społeczności lokalnych w eksterminacji narodu żydowskiego w latach II wojny światowej.”/ dalej cisza - debaty brak/

3 IV 2000 - tego dnia, na konferencji zorganizowanej przez nowojorski Yeshiva Univercity Jan T. Gross wygłasza referat „Żydzi i ich polscy sąsiedzi – sprawa Jedwabnego podczas okupacji niemieckiej latem 1941 r.” Na konferencji pada z ust Grossa oświadczenie, że niebawem przedstawiony zostanie film wyjaśniający "wszystko”! W konferencji biorą udział między innymi: Israel Gutman, Natalia Aleksiun, Barbara Engelking-Boni, Jerzy, Halbersztadt, Stanisław Krajewski, Dariusz Stola, Feliks Tych, Andrzej Żbikowski.

18 IV 2000 - TVP emituje zapowiadany przez J.T. Grossa 3 kwietnia film dokumentalny Agnieszki Arnold „ ….gdzie jest mój starszy syn Kain?” ( skąd Gross wiedział że będzie emitowany? ). Film wyprodukowany w roku 1999. Współpraca reżyserska - Natalia Aleksiun. Konsultacje naukowe prowadzono z: Israel Gutman, Jan Jagielski, Jerzy Tomaszewski, Feliks Tych). / debaty brak – traktuję ten film jako ….uwerturę?/.

5 V 2000 - w Rzeczypospolitej ukazuje się reportaż Andrzeja Kaczyńskiego Całopalenie. W Jedwabnem zagłady Żydów Niemcy dokonali polskimi rękami…[wiemy już co było dalej].

Moim zdaniem, Nowa Polska Szkoła Historii Shoah narodziła się 3 IV 2000 r. w Nowym Jorku. „Siłą”, która skłoniła Polaków do „narodowej debaty” a ówczesny polski rząd do działania w temacie „badania współodpowiedzialności Polaków za Holokaust” była ….konferencja w nowojorskim Yeshiva Univercity.!

Poniżej umieszczam listę niektórych uczestników wspominanych medialnych „zdarzeń” / dane publikowane zaczerpnięte z Wiki/. Ciekawym wydaje się co obecnie robią / żyjący z nich / i jakie stanowiska piastują. Decyzje jakie podejmują, kreują rzeczywistość w jakiej żyjemy. Czy sprzyja nam ta „nowa rzeczywistość”?

Israel Gutman

ur. 20 maja 1923 w Warszawie, zm. 1 października 2013 w Jerozolimie – żydowski historyk, działacz ruchu oporu w getcie warszawskim, uczestnik powstania w getcie warszawskim. W 1995 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2000–2012 był wiceprzewodniczącym Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. Był także członkiem Komitetu Naukowo-Badawczego Muzeum Pamięci Holocaustu w USA.

Natalia Aleksiun

polska historyk pochodzenia żydowskiego. Obecnie pracuje w Skirball Department of Hebrew and Judaic Studies na Uniwersytecie Nowojorskim. Jest także adiunktem w Katedrze Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalizuje się w historii najnowszej Polski, dziejach Żydów polskich w XIX i XX wieku oraz stosunkach polsko-żydowskich.

Barbara Engelking-Boni

ur. 22 kwietnia 1962 w Warszawie– polska psycholog i socjolog. Profesor i kierownik Centrum Badań nad Zagładą Żydów Instytutu Filozofii i Socjologii PAN (IFiS PAN). Od 2014 przewodnicząca Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.

Jerzy Halbersztadt

Żydowski polityk, współtwórca Muzeum Historii Żydów Polskich, wcześniej był dyrektorem Programu Polskiego Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie.

Stanisław Krajewski

Urodził się w rodzinie polsko-żydowskiej, jako syn filozofa Władysława Krajewskiego (1919–2006), wnuk działacza komunistycznego Władysława Stein-Krajewskiego (1886–1937) i Zofii Warskiej (1895–1937), prawnuk Adolfa Warskiego; Od 1991 do 2006 członek Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej; od 2008 członek Rady Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Od 1992 do 2009 polski konsultant Amerykańskiego Komitetu Żydów (AJC). Członek zespołu opracowującego wystawę w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

Dariusz Jan Stola

historyk, profesor nauk humanistycznych, pracownik Instytutu Studiów Politycznych PAN, wykładowca w Collegium Civitas, członek Ośrodka Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego i Komitetu Badań nad Migracjami PAN. Od 1 marca 2014 dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich. W październiku 2015 został powołany na członka Narodowej Rady Rozwoju – /gremium doradcze prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Feliks Tych

polski historyk i publicysta, badacz Holocaustu i ruchu robotniczego, biografista, w latach 1995–2006 dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego ;Był członkiem zarządu Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce i członkiem Rady Muzeum Historii Żydów Polskich. Był żonaty z Lucyną, córką Jakuba Bermana [Jakub Berman, wraz z Bolesławem Bierutem i Hilarym Mincem stanowił w latach 1949-1956 najściślejsze kierownictwo PZPR].

Andrzej Żbikowski

polski historyk, profesor nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Pracownik Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, w którym kieruje badaniami nad najnowszymi dziejami polskich Żydów.

Jerzy Holzer

W latach 1950-1954 studiował historię na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1954 do 2000 pracownik Instytutu Historycznego tejże uczelni. Był aspirantem w Instytucie Nauk Społecznych przy KC PZPR w latach 1954-1957, członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) w latach 1948-1979. W 1990 uzyskał tytuł profesora. Był pracownikiem Instytutu Studiów Politycznych PAN oraz Collegium Civitas, członkiem Polskiej Akademii Nauk. Wykładał na uniwersytetach w Moguncji, Fryburgu i Berlinie.

Paweł Machcewicz

polski historyk, specjalista historii najnowszej, profesor nauk humanistycznych (2009), profesor zwyczajny w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk; W latach 2008–2017 dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, w latach 2008–2014 główny doradca premiera Donalda Tuska.

Dariusz Libionka

Był pracownikiem naukowym lubelskiego oddziału IPN. Pracował jako adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN (IFiS PAN). Jest członkiem Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN. Szef działu naukowego Państwowego Muzeum na Majdanku. Redaktor naczelny rocznika naukowego Zagłada Żydów. Studia i Materiały, wydawanego przez Centrum Badań nad Zagładą Żydów. Publikował m.in. w czasopismach: „Dzieje Najnowsze”, „Kwartalnik Historii Żydów”, „Karta”, „Polska 1944/1945-1989”, „Yad Vashem Studies” oraz w „Tygodniku Powszechnym”.

Marek Wierzbicki

Od 1991 pracował w Instytucie Studiów Politycznych PAN. W 2006 wydał drukiem rozprawę habilitacyjną Związek Młodzieży Polskiej i jego członkowie. W latach 2007-2009 wykładowca Collegium Civitas. Od 1 stycznia 2007 do 31 grudnia 2014 członek Rady Naukowej ISP PAN. Od 1 października 2009 profesor nadzwyczajny KUL – w Instytucie Politologii, kierownik Katedry Historii Współczesnej i Ruchów Społecznych. Od września 2007 kierownik referatu Biura Edukacji Publicznej IPN Delegatura Radom.

Andrzej Rzepliński

TEN Rzepliński - pozostawiam bez opisu.

Tomasz Szarota

Zasiada w Radzie Naukowej Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie, Radzie Naukowej Polskiego Słownika Biograficznego, Kolegium Programowym Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

 

---

tagi:

	klon
	24 marca 2019 14:45

51     2468    6 zaloguj sie by polubić